%0 Journal Article %T بررسی اثر خشکسالی هواشناسی بر نوسانات آب زیرزمینی در دشت رفسنجان %J ترویج و توسعه آبخیزداری %I انجمن آبخیزداری ایران %Z 2645-4777 %A جمالی‌زاده, محمد علی %A بذرافشان, ام‌لبنین %A مهدوی, رسول %A آذره, علی %A رفیعی ساردوی, الهام %D 2020 %\ 09/22/2020 %V 8 %N 30 %P 57-64 %! بررسی اثر خشکسالی هواشناسی بر نوسانات آب زیرزمینی در دشت رفسنجان %K خشکسالی %K دشت رفسنجان %K نمایه SPI %K نمایه GRI %K همبستگی %R %X در سال‌های اخیر روند رو به رشد جمعیت و بهره‌برداری بیش از حد از سفره‌های آب زیرزمینی و به دنبال آن رخ‌داد رویدادهای حدی از جمله خشکسالی خسارت‌های جبران ناپذیری را به زیرساخت‌های اجتماعی-اقتصادی کشور وارد می‌کند. بدین‌منظور هدف مقاله پیش‌رو تأثیرپذیری سطح آب زیرزمینی از نوسانات بارش  در دشت رفسنجان در سال‎های 1371 تا 1395 می­باشد. دوره­های خشکسالی بر اساس نمایه خشکسالی هواشناسی (SPI) و آب زیرزمینی (GRI) در سه مقیاس زمانی (12، 24 و 48 ماه) و همبستگی و روند به ‌ترتیب با استفاده ازضریب پیرسون و آزمون من-کندال تعیین گردید. نتایج بررسی خشکسالی هواشناسی و آب زیرزمینی حاکی از آن است که بیش‌ترین کلاس خشکسالی در این دو نمایه در کلاس نسبتاً نرمال به‌ترتیب در مقیاس 12، 24 و 48 ماهه به میزان 56/33، 87/41 و 01/49 برای نمایه SPI و 75/29، 96/29 و 64/29 برای نمایه GRI رخ داده است بررسی اثرات خشکسالی هواشناسی بر روی تغییرات سفره­های آب زیرزمینی بیانگر آن بوده است که خشکسالی در بازه 48 ماهه بیش‌ترین همبستگی را با نمایه GRI به میزان 414/0 را نشان داد  به گونه­ای که این مقیاس از سال 1382 بیش‌ترین انطباق را با تغییرات افت آبخوان از خود نشان داده است و پس از آن بیش‌ترین همبستگی در مقیاس 24 ماه به میزان 256/0 را از خود به نمایش گذاشته است مقادیر نسبتا بالای ضرایب همبستگی بین نمایه‌های SPI و GRI نشان می‌دهد که سطح آب‌­های زیرزمینی تحت تأثیر تغییرات بارندگی قرار دارند. هم‌چنین نتایج نشان داد که روند افت آب زیرزمینی دشت رفسنجان در سطح 99 درصد معنی­دار بوده است و تمامی آماره‌های آزمون من-کندال بیانگر آن هستند که تغییرات سطح آبخوان این مناطق روند نزولی و منفی داشته به گونه­‌ای که سطح آب زیرزمینی این دشت در طی 25 ساله به میزان 75/20 متر افت داشته است. %U https://www.wmji.ir/article_254389_2378bb7b8fcad4204265201a7c1ae0cb.pdf