TY - JOUR ID - 254579 TI - مقایسه تأثیر دو اصلاح‌کننده آلی و پلیمری بر تبخیر رطوبت سطح خاک JO - ترویج و توسعه آبخیزداری JA - WMJI LA - fa SN - 2645-4777 AU - بیات, رضا AU - گرامی, زهرا AU - عرب‌خدری, محمود AU - جلیلیان, سید مهرداد AD - استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و نویسنده مسئول، AD - دانشجوی دکتری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد AD - دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی AD - استادیار، پژوهشکده پلیمر و پتروشیمی ایران Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 7 IS - 26 SP - 57 EP - 67 KW - اراضی دیم KW - اصلاح‌کننده KW - آبیاری KW - بیلان آب KW - تبخیر DO - N2 - بخش مهمی از آب حاصل از بارش‌های کشور به‌ویژه در نواحی خشک و نیمه‌خشک، از طریق تبخیر از سطح خاک هدر می‌رود. در این راستا، استفاده از برخی خاک‌پوش‌ها و یا اصلاح‌کننده‌ها علاوه بر بهبود ویژگی‌های خاک، می‌تواند باعث کاهش تلفات ناشی از تبخیر آب شود. به‌همین منظور، پژوهش حاضر با هدف مقایسه تأثیر دو اصلاح­کننده آلی و پلیمری بر میزان تبخیر آب از سطح خاک در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. در راستای دستیابی به هدف اصلی تحقیق، آزمایشی به‌صورت اسپیلت پلات فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی طراحی و دو اصلاح‌کننده ویناس و پلیمر A12، هر یک در چهار غلظت شامل 20، 25، 33 و 50 درصد غلظت اولیه همراه با شاهد و در سه تکرار روی نمونه خاک لسی متعلق به اراضی دیم منطقه­ کلاله گرگان اعمال شد. خاک الک شده، به میزان مساوی داخل 27 گلدان ریخته و سپس گلدان­‌ها با مقدار 50 میلی‌لیتر آبیاری شدند. با گذشت زمان لازم برای حصول تعادل اولیه، تیمارهای مذکور با حجم 10 میلی‌لیتر به گلدان‌­ها اضافه شد. هر یک از گلدان‌­ها با ترازوی دقیق وزن شده و این کار هر روز در زمان ثابت ادامه داشت تا وقتی‌که وزن هر گلدان به وزن اولیه قبل از اضافه شدن رطوبت اولیه و تیمار برسد. در انتها نتایج آزمایش‌ها در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی تحلیل و میانگین‌­ها به روش دانکن مقایسه شدند. نتایج نشان داد که اثر اصلی اصلاح­‌کننده­، سطوح مختلف تیمار، زمان، اثر متقابل اصلاح‌کننده و زمان و اثر متقابل سطوح مختلف تیمار و زمان برشدت تبخیر معنی­دار شده است. نتایج کلی نشان داد که تفاوت دو تیمار ویناس و پلیمر در خصوص کاهش تبخیر معنی‌دار بود و هر دو به‌طور متوسط و به ترتیب 20/0 و 01/0 میلی‌­متر (به‌­ترتیب 3/3 و 15/0 درصد) نسبت به شاهد (صفر) بر کاهش میزان تبخیر موثر بودند. UR - https://www.wmji.ir/article_254579.html L1 - https://www.wmji.ir/article_254579_7067b20aadd8d928f3d9b7801190d29f.pdf ER -