ترویج و توسعه آبخیزداری
مروری بر کاربرد زغال‌های زیستی در حفاظت خاک و آب
نویسندگان
1 استادیار بخش تحقیقات جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یاسوج، ایران
2 استادیار بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران
چکیده
منابع آب و خاک از مهمترین منابع طبیعی یک کشور هستند که کلیه نیازهای غذایی انسان و دام از آن‌ها فراهم میگردد، اما متأسفانه دائماَ در معرض تجاوز و دگرگونیهای عوامل انسانی و غیرانسانی قرار میگیرند. استفاده از زغال‌های زیستی یکی از راه‌کارهایی است که اخیراَ در مجامع علمی بین‌المللی به منظور حفاظت خاک و آب مورد توجه قرار گرفته است. زغال‌زیستی یک ماده متخلخل غنی از کربن است که با حرارت دادن هر گونه توده زیستی آلی در یک محیط عاری از اکسیژن توسط فرآیندی به نام پیرولیز (آتشکافت) تهیه می‌شود. استفاده از زغال‌های زیستی دستاوردهایی نظیر مدیریت زباله، افزایش حاصل‌خیزی و بهبود کیفیت خاک، کاهش حجم رواناب و آلاینده‌های موجود در آن، تولید انرژی و کاهش مشکلات زیست محیطی شامل تغییر اقلیم و آلودگی آب را به همراه خواهد داشت. بایستی توجه داشت که خصوصیات خاک و نیز خصوصیات زغال‌زیستی در میزان کارایی زغال‌های زیستی در عملکردهای بنیادی خاک تأثیرگذار می‌باشند. با توجه به پژوهش‌های انجام شده، می‌توان دریافت که زغال‌زیستی بیش‌تر در بخش کشاورزی و تولید محصول به کار برده شده و کم‌تر در بخش فرسایش و حفاظت خاک از آن استفاده شده است که با توجه به قابلیت این مواد در مهار رواناب و فرسایش و البته با در نظر گرفتن مخاطرات استفاده از آن‌ها در شرایط مختلف، بایستی در این بخش نیز مورد توجه قرار گیرند.
کلیدواژه‌ها
)