نویسندگان

• حسین خیرفام ¹
• علیرضا دانشی زکی‌لو ²

¹ استادیار گروه مرتع و آبخیزداری ، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، نویسنده مسئول

² دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

در پژوهش حاضر امکان تغییر الگوی کشت با پرداخت یارانه‌ی نقدی به کشاورزان حوزه‌ی آبخیز سیمینه‌رود در راستای احیای دریاچه‌ی ارومیه بررسی شد. از این‌رو، سنارویوهای کاهش صفر، 10، 20، 30، 40، 50، 60، 70، 80، 90 و 100 درصد سطح زیر کشت محصولات پرآب‌بر به کم‌آب‌بر (گندم) در کاهش مصرف آب تحلیل شدند. از طرفی، کاهش درآمد خالص کشاورزان و هم‌چنین مبالغ تشویقی دولت نیز برای هر یک از سناریوها محاسبه شدند. نتایج نشان داد که در سناریوی صفر، حدود 6/0 میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی حوضه مصرف شده که درآمدی برابر با 14/5813 میلیارد ریال داشت. در سناریوی یازدهم (تبدیل 100 درصدی الگوهای کشت پرآب‌بر به گندم) میزان مصرف آب 73 درصد نسبت به شرایط فعلی (سناریو صفر) کاهش یافته که دولت را ملزم به پرداخت نقدی 44/3107 میلیارد ریال در یک سال تحت عنوان یارانه به مردم خواهد کرد. در نهایت آب صرفه‌جویی شده از سناریوی تغییر 10 تا 100 درصدی الگوی کشت بین 25 تا 253 میلیون مترمکعب خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

• حق‌آبه
• سناریوهای تشویقی
• کاهش مصرف آب در کشاورزی
• مدیریت منابع آب