ترویج و توسعه آبخیزداری
پایش و پهنه‌بندی خشکسالی با استفاده از مقایسه شاخص‌های SPI ،ZSI ،CZI و MCZI (مطالعه موردی: استان کهگیلویه و بویراحمد)
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس؛
2 دانش‌آموخته دکتری بیابان زدایی، راتبه دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه جیرفت، کرمان
چکیده
در سال‌های اخیر به علت افزایش فراوانی خشکسالیها در مناطق خشک و نیمه خشک کشور سطح آب دریاچه‌ها به طور چشمگیری کاهش یافته و افزون بر آسیب‌های زیست‌محیطی، بخش‌های اقتصادی و اجتماعی جامعه را نیز با چالش روبه‌رو کرده است. در این پژوهش، با استفاده از داده‌های بارندگی ماهانه و سالانه 5 ایستگاه سینوپتیک (یاسوج، گچساران، دهدشت، سیسخت و لیکک) و 2 ایستگاه باران‌سنجی (مارگون و دیشموک) وابسته به سازمان هواشناسی استان کهگیلویه و بویراحمد، وقایع خشکسالی با استفاده از نمایه‌های: شاخص بارش استاندارد (SPI)، شاخص Z چینی (CZI)، شاخص Z چینی اصلاح شده (MCZI) و عدد شاخص (ZSI) Z، تعیین شد. نتایج حاصل از مقایسه مقدار ضریب تعیین (R2) نشان داد که شاخص‌هایZSI ، SPI و CZI در تمام ایستگاهها روند مشابهی دارند و همچنین منحنی‌های مربوط به این سه شاخص در تمام ایستگاهها تقریبا برهم منطبق بودند و همبستگی بسیار خوبی به صورت دو به دو بین آن‌ها مشاهده شد که برای شاخص MCZI اینگونه نبود. سپس نقشههای هم مدت و هم شدت خشکسالی (پهنه‌بندی خشکسالی) به‌‌منظور تعیین مناطق مستعد خشکسالی و همچنین پیش‌بینی وضعیت آینده بر اساس هر چهار شاخص مذکور و به وسیله نرم‌افزار ArcMap برای دوره سالانه رسم شد.
کلیدواژه‌ها
)