چکیده

منطقه سیستان از دیرباز به دلیل وجود طوفان­‌های شن و گرد و غبار به عنوان یکی از کانون­‌های بحرانی فرسایش بادی در کشور معرفی گردیده است. حساسیت بالای اراضی به فرسایش بادی، وجود خشکسالی‌­های پی در پی و کنش‌­های سیاسی-  منطقه­ای همگی راهکارهای مقابله با این پدیده را محدود نموده است. اما در کنار تمامی محدودیت‌­ها، ظرفیت­‌ها و توان‌هایی در منطقه سیستان وجود دارند که می­‌توان آن­‌ها را به فرصت‌­هایی برای مبارزه با فرسایش بادی تبدیل نمود. شناسایی این عوامل با استفاده از بررسی­‌های میدانی، پردازش تصاویر ماهواره­ای سنجنده مادیس  و لندست7، و هم‌­اندیشی با کارشناسان انجام شد. سپس با استفاده از تحلیل سوات، اهمیت و وضعیت موجود عوامل داخلی و خارجی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد، راهکارهای کاهش غلظت گرد و غبار در منطقه سیستان بر اساس توان­‌ها و ضعف‌­ها و هم­چنین فرصت­‌ها و تهدیدهای موجود در منطقه، در قالب حداقل سه راهبرد قابل ارائه است. در ارزیابی عوامل داخلی به ترتیب وجود پوشش ­گیاهی­ حاشیه هامون صابری و کمبود اعتبار و مهارت کم جوامع بومی با روش­‌های حفاظت خاک بالاترین امتیاز را کسب نموده­اند و در ارزیابی عوامل خارجی نیز به ترتیب وجود انرژ­های تجدیدپذیر و کنش­‌های منطقه­‌ای و حقابه هیرمند بالاترین امتیاز را به دست آورده­اند.