نویسندگان

• علی حقی زاده ¹
• علی حیدر نصرالهی ²
• آزاده ارشیا ³

¹ دانشیار گروه مهندسی مرتع وآبخیزداری،دانشکده کشاورزی،دانشگاه لرستان

² استادیار گروه مهندسی آب،دانشکده کشاورزی،دانشگاه لرستان

³ دانشجوی ارشد آبخیزداری، گروه مهندسی مرتع وآبخیزداری،دانشکده کشاورزی،دانشگاه لرستان و نویسنده مسئول

چکیده

مدیریت بهینه منابع طبیعی یک منطقه نیازمند درک تأثیرات تغییرات کاربری/ پوشش زمین بر روی چرخه هیدرولوژیکی آب‌های آن منطقه است. منطقه موردمطالعه محدوده چغلوندی واقع در استان لرستان است. در این پژوهش جهت بررسی رابطه بین تغییرات کاربری اراضی و خشک‌سالی با افت سطح تراز آب زیرزمینی، نقشه‌های کاربری اراضی در طی سه دوره زمانی 2004، 2009 و 2014 از تصاویر ماهواره‌ای ETM+ ماهواره لندست منطقه چغلوندی استخراج شد. پس از پردازش و تحلیل تصاویر،کاربری‌های منطقه در شش طبقه جنگل، مرتع، بوته‌زار، زراعت، مسکونی و سایر طبقه‌بندی گردیدند. ضریب کاپا مربوط به طبقه­‌بندی سال‌‏های 2004، 2009 و 2014 به ترتیب برابر 89/0، 9/0 و 92/0 به‌‏دست آمد. به‌منظور بررسی رابطه بین تغییرات کاربری اراضی و افت تراز آب زیرزمینی منطقه از داده‌های کمی 18حلقه چاه پیزومتری در سال‌های 2004، 2009 و 2014 استفاده گردید. همچنین در این مطالعه برای تعیین روند تغییرات بارندگی و تعیین دوره‌های خشک‌سالی و ترسالی از میانگین‌های متحرک 3 ،5 و 7 ساله استفاده شد. نتایج نشان‌دهنده زوال منابع طبیعی، تخریب اراضی جنگلی و تبدیل به زراعت و مناطق مسکونی و افت آب زیرزمینی همگام با خشک‌سالی در بلندمدت است که در سال 2014 نسبت به سال 2004، حدود 6 متر افت تراز آب زیرزمینی اتفاق افتاده است.

کلیدواژه‌ها

• تصاویر ماهواره‌ای
• چاه‌های پیزومتری
• خشک‌سالی
• منابع آب زیرزمینی