نویسندگان

• فرزاد حیدری ¹
• راضیه صبوحی ²
• محمود متین ²

¹ مربی پژوهشی بخش تحقیقات جفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

² کارشناس ارشد پژوهشی بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

چکیده

امروزه به دلیل استفاده‌های بیرویه از منابع طبیعی، وضعیت منابع آبی و خاکی در موقعیت بحرانی به سر مـی‌برنـد. برای کنترل و مبارزه با این خطرات، عملیات مختلف از جمله سازه‌ای در قالب طرح‌های آبخیزداری در عرصه‌های منابع طبیعی اجرا  می­شود که انتظار می­رود کارایی لازم را برای مدت پیش بینی شده در طرح داشته باشند. این تحقیق با  هدف ارزیابی پایداری سازه‌های احداث شده در رودخانه  اصلی حوضه آبخیز بودجان شهرستان دهاقان استان اصفهان انجام شد. در ابتدا بازدید‌های صحرایی در منطقه انجام شد و مشخصات سازه­ها و تخریب‌­های ایجاد شده در آن­ها ثبت گردید و رواناب و سیلاب حوضه با دوره­‌های برگشت مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. مطابق این ارزیابی، تخریب در دو بند توری سنگی وجود نداشته و در 39 بند سنگ و ملاتی، آبشستگی و اجرای بد سازه به ترتیب با 34%  و 17% از عوامل تخریب سازه­ها می‌باشد. با توجه به عمر کم سازه‌ها علایم خسارت‌ها مشاهده شده در آن‌ها نمایانگر شروع تخریب است. چنان­چه مرمت و اصلاح نگردند در آینده با مشکل روبه‌رو می­گردند. همچنین تحلیل یکی از سازه‌های نمونه طرح نشان داد، پدیده‌های لغزش، واژگونی و پایپینگ در سازه‌ها بر اساس حداکثر دبی مشاهده شده وجود نداشته و فقط احتمال نشست سازه در بستر وجود دارد که شاید ناشی از وزن آن به لحاظ طراحی دست بالای (over design) آن است.

کلیدواژه‌ها

• کنترل سیل
• پایداری سازه
• حوضه بودجان