ترویج و توسعه آبخیزداری
شبیه‌سازی جریان روزانه حوزه آبخیز نکارود با استفاده از مدل پیوسته محاسبه رطوبت خاک
نویسندگان
1 دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
2 استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
چکیده
کاربرد مدل‌های پیوسته هیدرولوژیکی و همچنین توسعه روش‌های واسنجی آن با استفاده از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی بهطور چشم‌گیری در حال گسترش میباشد. هدف از این پژوهش، واسنجی و اعتبارسنجی مدل پیوسته محاسبه رطوبت خاک (SMA) و همچنین شبیه‌سازی جریان به صورت پیوسته در حوضه نکارود میباشد. در این پژوهش ابتدا متغیرهای بارش و دما وارد مدل شده، سپس مدل برای دوره‌های آماری مختلف واسنجی و پارامترهای آن محاسبه شد، همچنین پارامترهای تخمینی موردنیاز، در محیط GIS تجزیه و تحلیل و در نهایت برای دوره‌های آماری مختلف، اعتبارسنجی و صحت و دقت آن برآورد شد. هیدروگراف‌های ایجاد شده از سناریوهای پارامترهای مدل تنظیم یافته، با هیدروگراف مدل مشاهداتی ایستگاه گلورد مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج واسنجی و اعتبارسنجی سالانه نشان داد که ضریب تبیین دبی مشاهداتی و شبیه‌سازی به‌ترتیب برابر 80/0 و 75/0 میباشد. همچنین برای دوره اعتبارسنجی مدل، تابع هدف AEPM (17/10) تطبیق بهتری را نسبت به دوره واسنجی داشت (26/18). با انجام شبیه‌سازی جریان رودخانه و با استفاده از رخدادهای اقلیمی که به‌صورت پیوسته زمانی در طولانی مدت واقع میشود، نتایج دبی روزانه برای حوزه آبخیز نکارود در حد قابل قبول بهدست آمد. با کاربرد این مدل در برآورد جریان رودخانه، مطالعه تغییر اقلیم، تغییر در کابری اراضی و در نتیجه مدیریت هرچه بهتر منابع آب میسر میشود.
کلیدواژه‌ها
)