نویسندگان

• زینب نجف پور ¹
• شفق رستگار ²
• زینب جعفریان ³
• جمشید قربانی ³

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

² استادیار، گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، نویسنده مسئول

³ دانشیار گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.

چکیده

اجرای عملیات احیای بیولوژیک نقش مؤثری در کنترل سیل، تغذیه آب‌­های زیرزمینی، احیا و تقویت پوشش گیاهی و کنترل بیابان‌زایی بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک دارد. لذا تحقیق حاضر با هدف ارزیابی و تعیین کمی ترسیب کربن خاک در عملیات احیایی بذرکاری، بوته‌کاری، احداث هلالی آبگیر و نهال­کاری در حوزه آبخیز حسین آباد اجراء گردید. برای نمونه­‌برداری خاک در منطقه معرف هر فعالیت احیایی سه ترانسکت 200 متری به فاصله 30 متر از یکدیگر به شکل تصادفی- سیستماتیک مستقر گردید. در امتداد هر ترانسکت ده پلات به صورت تصادفی انداخته شد و در عمق 30-15 سانتی متری تاج پوشش گیاهان غالب نمونه‌­برداری انجام شد. نتایج تجزیه آماری داده‌ها نشان داد که میزان ترسیب کربن بر اثر اجرای عملیات اصلاحی به‌طور معنی‌داری افزایش یافته است. میزان کل کربن ترسیب یافته در حوزه آبخیز حسین آباد با مساحت 3153 هکتار، 3/63834 تن کربن آلی، معادل میانگین 24/20 تن در هکتار بوده است. میزان ذخیره کربن در تیمار بوته کاری دارای بیشترین میزان نسبت به شاهد بوده و بطور میانگین قادر به ترسیب 4/23 تن کربن در هکتار بوده است. عملیات بذرکاری و بذرپاشی با کمترین مقدار توانایی ترسیب کربن قادر به ترسیب 17 تن کربن آلی در هکتار بوده است. بنابر نتایج حاصله، عملیات اصلاحی پوشش گیاهی بویژه بوته‌کاری در جهت حفاظت از حوزه آبخیز حسین آباد، دارای قابلیت بالایی در ترسیب کربن خاک بوده است.

کلیدواژه‌ها

• احیای بیولوژیک
• خاک
• ترسیب کربن
• حسین آباد