ترویج و توسعه آبخیزداری
تعیین ضریب زبری مانینگ در رودخانه گل‌گل ایلام
نویسندگان
1 دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، نویسنده مسئول،
2 کارشناس ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
چکیده
ضریب زبری از مهمترین پارامترهایی است که باعث افت انرژی در کانال‌ها و رودخانه‌ها می‌شود و نقش بسیار مهمی در ارتفاع سطح آب در مقطع عرضی دارد. روش‌های مختلفی برای تخمین ضریب زبری ارائه شده است که بیشتر منشأ آزمایشگاهی دارند. در هیدرولیک رودخانه‌ها به دلیل متحرک بودن بستر، مقاومت در مقابل جریان یا ضریب زبری متغیر می‌باشد. در این حالت نمی‌توان یک فرمول مقاومت جریان را به‌طور مستقیم و بدون آگاهی از نحوه تغییر ضریب مقاومت، در شرایط مختلف جریان و رسوب بکار برد. در تحقیق حاضر رودخانه گل‌گل در سد ایلام انتخاب گردید و نتایج حاصل از روابط تجربی مختلف برای تعیین ضریب زبری با استفاده از عملیات صحرایی و خصوصیات مختلف رودخانه و مقطع عرضی آن و همچنین جنس مصالح بستر و کناره‌ها به دست آمد و با داده‌های واقعی ضریب زبری و شبیه‌سازی جریان رودخانه مقایسه گردید. سپس از نرم‌افزار HEC-RAS جهت تعیین تراز آب در مقاطع عرضی مختلف برای دبی‌ها و ضرایب زبری مختلف استفاده گردید. طبق نتایج روش چاو که دارای کمترین خطای نسبی می‌باشد به‌عنوان بهترین روش برآورد ضریب زبری در این رودخانه پیشنهاد می‌گردد.
کلیدواژه‌ها
)