نویسنده

• صمد شادفر

دانشیارپژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

چکیده

اولویت­‌بندی زیر حوضه‌­ها از لحاظ پتانسیل سیل‌­خیزی و تهیه نقشه­‌های پهنه‌­بندی کمک فراوانی به مدیریت سیلاب و شناخت مناطق آسیب پذیر می­‌نماید. با توجه به این که، حوزه آبخیز صفارود به منطقه شهری شهرستان رامسر منتهی می­شود، کنترل سیل و شناسایی مناطق مولد آن از اهمیت ویژه‌­ای برخوردار است. هدف از این تحقیق، تعیین پتانسیل سیل‌­خیزی مناطق مختلف حوضه مورد مطالعه و تهیه نقشه‌­های پهنه‌­بندی برای هر زیرحوضه­‌ی آن بوده است. بدین منظور در ابتداحوزه آبخیز مورد نظر، به هفت واحد هیدرولوژیکی تقسیم و سپس اقدام به شناسایی واحدهای سنگ شناسی در این حوضه گردید. حدود 97 درصد از حوضه شیبی بالاتر از 15 درصد و 23/62 درصد از منطقه مورد بررسی بیش از 45 درصد پوشش گیاهی دارد. پس از تعیین ارزش کمی عوامل، اقدام به بررسی پتانسیل سیل­خیزی با استفاده از روش شاخص همپوشانی در محیط GIS گردید. در نهایت اولویت‌­بندی زیر حوضه­‌های حوزه آبخیز بر اساس واحدهای لیتولوژیکی، شیب، کاربری اراضی و درصد پوشش گیاهی صورت گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که حدود 36/26 درصد از مساحت حوضه در پهنه زیاد و 74/13 درصد در پهنه خیلی زیاد از لحاظ پتانسیل سیل‌­خیزی قرار دارند. نتایج حاصل از اولویت‌­بندی زیر حوضه­‌ها، نشان داد که زیرحوضه لات محله و زیرحوضه جواهرده با 41/5 درصد و 39/80 درصد پتانسیل سیل­خیزی در پهنه­‌های زیاد و خیلی زیاد به ترتیب مناطقی هستند که دارای کمترین و بیشترین پتانسیل در تولید سیل در داخل حوزه آبخیز صفارود می­باشند.

کلیدواژه‌ها

• اولویت‌بندی
• پتانسیل سیل‌خیزی
• جواهرده
• صفارود