ترویج و توسعه آبخیزداری
ارزیابی اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی طرحهای آبخیزداری حوزه آبخیز سد مهاباد
نویسندگان
1 دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، نویسنده مسئول،
2 استادیار گروه مدیریت کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران
چکیده
هدف کلی پژوهش توصیفی - همبستگی حاضر، ارزیابی اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی طرحهای آبخیزداری حوزه سد آبخیز مهاباد است. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه‌ای بود که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت. جامعة آماری تحقیق حاضر را سرپرستان خانوارهای روستایی ساکن حوزه آبخیز سد مهاباد تشکیل دادند (2458N=) که از این تعداد، 175 نفر با استفاده از فرمول کوکران به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند (175n=). نتایج توصیفی تحقیق نشان دادند که اثرات زیست- محیطی، اقتصادی و اجتماعی طرحهای آبخیزداری حوزه آبخیز سد مهاباد، به‌ترتیب، در سطوح "تقریباً زیاد"، "تقریباً متوسط" و "تقریباً کم" است. همچنین، آبی شدن زمین‌های زراعی، جلوگیری از وقوع سیل و افزایش مشارکت‌های مردمی مهمترین اثرات طرح‌ها در اَبعاد اقتصادی، زیست- محیطی و اجتماعی بودند. نتایج حاصل از آزمون فریدمن نشان داد که اثر زیست- محیطی بیشترین و اثر اجتماعی کمترین اثر طرحهای آبخیزداری در حوزه آبخیز سد مهاباد هستند. همچنین، نتایج حاصل از ضریب همبستگی نشان دادند که بین سطح زیرکشت و تعداد افراد خانواده پاسخگویان که درگیر فعالیت‌های کشاورزی هستند با میزان اثرات طرحهای آبخیزداری رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد.
کلیدواژه‌ها
)