نویسندگان
1 دانشجوی دکترای بیابانزدایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، نویسنده مسئول،
2 کارشناس ارشد بیابانزدایی، دانشگاه ایلام
چکیده
شناخت آب از نظر کیفیت، کمیت و چگونگی حصول آن قدمی اساسی برای بهینهسازی مصرف است. کیفیت منابع آب نیز تحت تاثیر شرایط محیطی و انسانی متعددی قرار دارد. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات کمی و کیفی آبخوان دشت ابوغویر در استان ایلام طی یک دوره 14 ساله (1393-1380) بود. بدینمنظور از آمار 33 حلقه چاه کمی و 10 حلقه چاه کیفی استفاده شد، پس از تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزار ArcGIS نقشههای همتراز و همافت ترسیم شد. هیدروگراف واحد آب زیرزمینی نیز برای محدوده دشت به دست آمد. برای بررسی کیفیت آب زیرزمینی پارامترهای EC و Cl مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از نقشههای همافت بیانگر این بود که بخشهای مختلف دشت، افتی بین 1 تا 10 متر در طول دوره مطالعه داشتهاند و در طی 14 سال به طور متوسط به میزان 88/2 متر (به طور متوسط سالانه 20 سانتی متر) سطح آب کاهش یافته است. برای تعیین اثر میزان بارش بر سطح آب زیرزمینی، بارندگی این دوره نیز مورد بررسی قرارگرفت. بیشترین میزان تراز مربوط به سال آبی 1383 برابر با 77 متر و بیشترین بارندگی هم در طی این سال به میزان 345 میلی متر روی داده است. نتایج نشان دهنده ارتباط معنیدار بین بارندگی و میزان تراز آب بود. بررسی پارامترهای هدایت الکتریکی و میزان کلر نیز حاکی از افزایش میزان این پارامترها در طی دوره بود. همچنین مناطق مرکزی دشت دارای کیفیت پایینتری نسبت به سایر مناطق بودند که به دلیل تمرکز چاههای بهرهبرداری و افت بیشتر این مناطق است. از اینرو میتوان نتیجه گرفت که مهمترین عوامل افت آب زیرزمینی و تخریب کیفیت در دشت ابوغویر پدیده خشکسالی، برداشت بیرویه و تعداد زیاد چاهها است.
کلیدواژهها