ترویج و توسعه آبخیزداری
افقی نو در حکمرانی شایسته آبخیز و توسعه پایدار
نویسندگان
1 استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد و رئیس انجمن آبخیزداری ایران
2 استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
3 دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
آبخیزداری در ایران نیازمند ایجاد نگرشی نو در الگوی‌های مدیریتی خویش است. اجرای سیاست‌های بخشی‌نگر موجود در کشور، باعث افزایش فشار بر کیفیت و کمیت منابع طبیعی ارزشمند کشور شده است. این در حالی است که در شرایط کنونی، حوزه‌های آبخیز کشور با الگوهای کنونی مدیریتی خویش، هم‌چنان از شرایط نابسامانی برخوردار است. چالش‌های مدیریتی موجود گویای این واقعیت است که هنوز در ایران مدیریت حوزه‌های آبخیز با بحران زیادی مواجه بوده و به‌خوبی نتوانسته وضعیت سلامت حوزه‌های آبخیز را بهبود ببخشد. هدف اصلی نوشتار حاضر پرداختن به ضرورت مفهوم‌سازی رویکردهای مدیریت یکپارچه حوزه آبخیز با جمع‌آوری مستندات و یافته‌های در دسترس می‌باشد. سپس ساختار و چارچوب اجرایی و مدیریتی با راهبردهای مناسب را بر اساس شناسایی عوامل مؤثر در موفقیت و شکست الگوهای مدیریتی، تدوین نموده است. تغییر نگرش از رویکرد جزیره‌ای به رویکردی یکپارچه در مدیریت آیخیز، افزایش انسجام درونی و بیرونی ساختارهای تشکیلاتی، بهره‌گیری از الگوهای مدیریتی مشارکت محور ذی‌نفعان و تدوین قوانین حامی مربوطه از عوامل مؤثر در اجرای موثر مدیریت یکپارچه حوزه آبخیز است. افزایش پایداری، تاب‌آوری و سلامت حوزه‌های آبخیز در گرو اجرای اصولی مدیریت یکپارچه آبخیز است. دستاوردهای این مطالعه می‌تواند خط مشی روشن برای مدیران و سیاست‌مداران بخش منابع طبیعی کشور باشد.
کلیدواژه‌ها
)