بررسی اثرات اقتصادی- اجتماعی پروژه‌های مشارکتی منابع طبیعی و آبخیزداری (مطالعه موردی روستای آرتد- شهرستان مهدیشهر استان سمنان)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت و کنترل بیابان، دانشگاه سمنان

2 استادیار، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، نویسنده مسئول

چکیده

میزان اثرگذاری پروژه‌های منابع طبیعی بر جوامع محلی در ارتباط مستقیم با میزان موفقیت پروژه است و میزان موفقیت این پروژه‌ها تحت تأثیر میزان مشارکت ساکنین بومی منطقه است. این پژوهش سعی در بررسی اثرات اقتصادی- اجتماعی پروژه‌های مشارکتی منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان مهدیشهر استان سمنان دارد. این تحقیق از نوع کاربردی در زمره مطالعات اقتصادی– اجتماعی، فرهنگی قرار می‌گیرد. جامعه آماری در بخش کمی تحقیق شامل روستاییان ساکن در روستای آرتد است. حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران تعیین و تعداد 74 پرسشنامه با استفاده از مقایسه سنجش نگرش ساکنین و روش تحلیل عاملی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج سنجش نگرش ساکنین در مورد هر یک از گویه‌های چهارگانه تفاوت قابل‌توجهی را نشان داد. گویه اول که در ارتباط با عوامل اجتماعی- فرهنگی و استراتژی‌های به کار گرفته شده در خصوص مشارکت در طرح‌های منابع طبیعی و آبخیزداری است، نشان داد که ادارات منابع طبیعی در حال حاضر از استراتژی مناسبی برای جلب مشارکت روستاییان برخوردار نمی‌باشند (نگرش: کم)؛ تأمین هزینه این پروژه تا حد زیادی توسط ادارات منابع طبیعی و آبخیزداری انجام شده است (نگرش: زیاد) و میزان مشارکت در اجرا عملیات مکانیکی و بیولوژیک محدود ارزیابی شده است (نگرش: کم). این موارد باعث شده تا این پروژه‌ها نهایتاً از موفقیت نسبی برخوردار شوند. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که مؤلفه اول مؤثر در نگرش مردم نسبت به اثرات اقتصادی- اجتماعی پروژه‌های منابع طبیعی و آبخیزداری، دارای درصد واریانس 43/90 درصد است؛ وزن بالای این مؤلفه اهمیت زیاد این موضوع را نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها