نویسندگان

• آرمین بالوایه ¹
• لیلا غلامی ²
• فاطمه شکریان ³
• عطااله کاویان ⁴

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته مهندسی آبخیزداری، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

² استادیار (نویسنده مسئول)، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

³ استادیار، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

⁴ استاد، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

چکیده

کاهش و یا مهار هدررفت خاک اهمیت زیادی در حفاظت از منابع آب و خاک دارد. بر همین اساس، روش‌­های مختلفی برای مهار هدررفت خاک به‌­کار برده می‌­شود. بررسی­‌ها نشان داده است که کاربرد خاک­پوش­‌های آلی و شیمیایی از روش‌­های موجود و مفید جهت حفاظت آب و خاک می­‌باشد. از این رو در پژوهش حاضر به ارزیابی اثرات بقایای لوبیاروغنی (به‌­عنوان یک خاک­پوش آلی) با سطح­‌های 25، 50 و 75 درصد و پلی­وینیل­استات (به‌­عنوان یک خاک­پوش شیمیایی) با سطح سه درصد بر مؤلفه‌­های هدررفت خاک و غلظت رسوب پرداخته شد. آزمایش­‌ها در شرایط آزمایشگاهی و تحت شبیه­‌ساز باران با شدت 80 میلی­متر بر ساعت در مدت زمان 10 دقیقه انجام شد. نتایج تحلیل آماری با روش GLM نشان داد که اثرات تیمارهای مورد استفاده بر تغییرات غلظت­رسوب معنی­‌دار نبود. هم­چنین نتایج نشان داد که درصد حفاظتی بقایای لوبیاروغنی بر هدررفت خاک از 37/30 تا 99/60 درصد و غلظت رسوب نیز از 87/12 تا 11/23 درصد متغیر بود. اثر پلی­وینیل­استات در سطح سه درصد بر کاهش هدررفت خاک و غلظت رسوب به‌­ترتیب 02/56 و 14/16 درصد اندازه­گیری شد. در نهایت کاربرد پلی­وینیل­استات و بقایای لوبیاروغنی در سطوح استفاده ­شده با توجه به این­که اثرات سوء محیط­زیستی ندارند، می‌توانند در جهت کاهش هدررفت خاک پیشنهاد شوند.

کلیدواژه‌ها

• بقایای لوبیاروغنی
• خاک‌پوش غیرآلی خاک
• رسوب
• شبیه‌ساز باران
• هدررفت خاک