ترویج و توسعه آبخیزداری
بررسی پارامترهای هیدرولیکی آبخوان‌های کارستی شهرستان خرم آباد
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
2 کارشناسی ارشد اکوهیدرولوژی، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران
3 دانشیار، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران. نویسنده مسئول
4 دانشیار ، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان
چکیده
آب‌های زیرزمینی یکی از پراکنده‌ترین و مهم‌ترین منابع آب‌کره زمین است. جریان آب زیرزمینی در سنگ‌های کارستی کاملاً با حرکت این سیال در پهنه‌های غیر کارستی متفاوت می‌باشد، این جریان خصوصیات هیدرولوژیکی ویژه پهنه‌های کارستی را نشان می‌دهد. برای توسعه کامل مخازن آب‌های زیرزمینی بایستی آن را کاملاً ازنظر کمی و کیفی مورد ارزیابی قرارداد تا اطلاعات و تصورات ناکافی و فرضیات پیش‌ساخته از آب‌های زیرزمینی، منجر به مصرف غلط و کاهش آن نگردد. ازآنجایی‌که منابع آب کارست، ذخایر عظیمی از آب زیرزمینی در مناطق مختلف کشور ازجمله در محدوده مورد مطالعه هستند، لازم است در مدیریت نگهداری و برداشت، پویاتر و فعال‌تر عمل گردد. پژوهش حاضر باهدف بررسی پارامترهای هیدرولیکی آبخوان‌های کارستی شهرستان خرم‌آباد صورت گرفته است. در این مطالعه هفت آبخوان کارستیک منطقه موردبررسی قرار گرفت. تمام سراب‌های موردمطالعه، آبگیر و خروجی آن‌ها از سازندهای کربناته می‌باشد. به‌طوری‌که آبخوان سراب‌های رباط، مطهری، گلستان، گرداب سنگی، چنگایی (نیلوفر)، ناوه‌کش و دوره سازندهای کارستیک توسعه‌یافته می‌باشد؛ و آبخوان سراب کیو علی‌رغم اینکه بیش‌ترین آبدهی را دارد در گروه سازندهای کمتر توسعه قرارگرفته است. با مقایسه ذخیره دینامیکی و حجم تخلیه سالانه، به دلیل اینکه حجم ذخیره دینامیکی سراب‌های کیو، گرداب سنگی، رباط و دوره کمتر از حجم تخلیه سالانه می‌باشد، پیش‌بینی می‌شود درصورتی‌که چاه‌هایی در سازند آهکی آبخوان آن‌ها حفر و سپس از آن بهره‌برداری شود، سراب‌های مذکور در زمان اوج مصرف نتوانند آبدهی لازم را داشته باشند. لذا پیشنهاد میگردد حتی‌الامکان از این امر خودداری شود. با توجه به اینکه مدت تداوم و ذخیره دینامیکی سراب‌های کیو، گرداب سنگی کم است و نوع سراب‌ها نیز غیر دائم می‌باشند. پیشنهاد می‌شود که از این سراب‌ها، برای طرح‌های توسعه درزمانی که تغذیه آبخوان قطع میگردد، استفاده نشود.
کلیدواژه‌ها
)