هدررفت خاک و عناصر مغذی در اثر برداشت محصول‌های کشاورزی: اهمیت و عوامل تعیین‌کننده

نویسنده

دانشیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی- کرج.

چکیده

بخش­‌های خوراکی برخی از محصول­‌های کشاورزی درون خاک قرار دارند که هنگام برداشت آن­‌ها، مقداری خاک جابجا می‌­شود. خاک همراه محصول، علاوه بر خسارت برجا نظیر کاهش حاصل­خیزی و کیفیت خاک، در مراحل مختلف تا زمان مصرف، از جمله هنگام تحویل به کارخانه­‌ها و کارگاه­‌های فرآوری محصول، پیامدهای بهداشتی، زیست­‌محیطی و اقتصادی قابل توجهی دارد. در علم حفاظت خاک، به این پدیده، فرسایش ناشی از برداشت اطلاق می­‌شود چرا که خاک از محل اصلی خود خارج شده و دیگر به آن­جا بر نمی­‌گردد. از میان فرآیندهای مختلف فرسایش خاک تهدیدکننده‌­ی کشاورزی پایدار، از فرسایش خاک در اثر برداشت ریشه، غده و پیاز محصول­‌های کشاورزی، اطلاعات زیادی وجود ندارد. از آن­جایی که این موضوع مهم مغفول، نقطه مشترک بسیاری از تخصص‌­­های کشاورزی اعم از حفاظت خاک و آب، و آبخیزداری، و مسایل پس از برداشت است، این مقاله به اهمیت و عوامل تعیین‌­کننده در ایجاد و کاهش این پدیده می­‌پردازد.

کلیدواژه‌ها