ترویج و توسعه آبخیزداری
معیارها و شاخص‌های پیشنهادی ارزیابی پایداری پروژههای تغذیه مصنوعی در چارچوب DPSIR (مطالعه موردی: پروژه تغذیه مصنوعی کال – جنوب استان فارس)
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشگاه هرمزگان
2 دانشیار، گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه هرمزگان، نویسنده مسئول،
3 استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه هرمزگان
چکیده
پروژههای تغذیه مصنوعی (آبخوانداری)، بهطور مستقیم و یا غیر مستقیم بر روی ابعاد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی منطقه‌ی خود اثرگذار می‌باشند. این اثرگذاری میتواند در جهت پایداری و یا عدم پایداری ابعاد سه‌گانه توسعه باشد. از این رو لازم است این پروژهها مورد ارزیابی پایداری قرار گیرند. ارزیابی پایداری توسعه پروژههای تغدیه مصنوعی در گام نخست نیازمند تعیین و تعریف چارچوب ارزیابی میباشد. یکی از چارچوب‌های کارآمد و مؤثر در ارزیابی پایداری زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی، چارچوب DPSIR است. روش به کار گرفته شده در این پژوهش، روش پرسشنامه‌ای – تحلیلی میباشد. بدین منظور ، معیارها و شاخص‌های ارزیابی در قالب چارچوب DPSIR و لحاظ نمودن مسایل زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی منطقه و همچنین با نگاه ویژه به پروژه تغذیه مصنوعی اجرا شده در منطقه کال در جنوب استان فارس تعیین و تعریف گردند. این پژوهش بر پایه‌ی روش دلفی از 16 تن از خبرگان پرسش‌گری صورت گرفته است. براساس نتایج این تحقیق، تعداد 10 معیار در سه بعد زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی تعریف و وزن هر یک با روش دلفی کلاسیک تعیین گردیده است. همچنین، تعداد 100 شاخص برای ابعاد سه‌گانه توسعه تعیین گردید. برای بعد زیست‌محیطی با چهار معیار تعداد 45 شاخص ، برای بعد اجتماعی با سه معیار تعداد 27 شاخص و برای بعد اقتصادی با سه معیار نیز تعداد 28 شاخص تعیین و ارائه شده است. با توجه به معیارها و شاخص‌های تعیین شده می‌توان به ارزیابی پایداری توسعه در خصوص پروژه تغذیه مصنوعی پرداخت.
کلیدواژه‌ها
)