نویسنده

• معصومه سبزی

گروه مدیریت مناطق بیابانی و آبخیزداری، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران.

چکیده

یکی از روش‌های زیستی تثبیت شن‌های روان و احیای اراضی بیابانی، نهال‌کاری در عرصه‌های لخت و بدون پوشش با گونه‌های مناسب و مقاوم به شرایط خشک است. با توجه به اهمیت طرح‌های احیاء زیستی، این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر کاشت گونه سُمر (Prosopis juliflora) بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک انجام شد. بدین‌منظور سه منطقه شاهد، زیر ­تاج­پوشش (زیر­اشکوب) و فواصل بین تاج­پوشش (بین‌اشکوب) انتخاب شد. نتایج تحقیق نشان داد که اثر کاشت گونه سُمر بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک معنی‌دار است. حداکثر میزان ماده آلی مربوط به منطقه زیر­اشکوب (22/5 درصد)، بیش­ترین ظرفیت تبادل کاتیونی مربوط به منطقه بین‌اشکوب (75/98 درصد)، بیش­ترین میزان شوری مربوط به منطقه بین­ اشکوب (34/1 دسی­‌زیمنس بر متر) و بیش‌ترین میزان اسیدیته خاک مربوط به منطقه شاهد (38/10) بود. نتایج تعیین بافت خاک، نشان از تغییر بافت خاک از شنی ریز (Fine Sand) در منطقه شاهد به شنی ­رسی‌لومی (Sandy clay loam) در منطقه بین­اشکوب و لومی (Loam)  در منطقه زیر­اشکوب طی پنج سال بود. نتایج کلی این تحقیق بیان‌گر آن است که اجرای عملیات زیستی از طریق کاشت گونه سُمر نقش مهمی در بهبود ویژگی‌های خاک و مهار فرسایش بادی منطقه مطالعاتی داشت.

کلیدواژه‌ها

• بیابان زدایی
• سُمر
• فرسایش بادی
• کنترل