ترویج و توسعه آبخیزداری
رویکرد آب مجازی در مدیریت منابع آب
نویسندگان
1 استادیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ایران، نویسنده مسئول،
2 کارشناس ارشد مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ایران
3 کارشناس ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ایران
4 دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، ایران
چکیده
بحران کمآبی در مناطق وسیعی از جهان به سرعت در حال گسترش است. کشور ما نیز به دلیل واقع شدن در کمربند خشک کره زمین، بارندگی‌های کمتر از میانگین جهانی، پراکنش نامناسب زمانی و مکانی بارندگی‌ها، رشد جمعیت و افزایش سرانه تقاضای آب و نیز مصرف سوء منابع آب از این قاعده مستثنی نیست. طبق مطالعات صورت گرفته بیش از 90% آب استحصال شده کشور صرف بخش کشاورزی می‌شود که با بازنگری در سیاست‌گذاری‌ها و رویکردهای مدیریتی منابع آب به خصوص در بخش کشاورزی می‌توان از هدررفت بخش قابل توجهی از منابع آبی جلوگیری کرد. به آبی که در مراحل مختلف فرآیند تولید محصول یا فرآورده کشاورزی استفاده می‌شود آب مجازی اطلاق می‌گردد که با تجارت (واردات و صادرات) محصول کشاورزی چه در سطح ملی و چه در سطح بین‌المللی، جریانی از تجارت آب مجازی به وجود می‌آید. به این صورت که کشور وارد کننده علاوه بر محصول غذایی، آب مجازی را نیز وارد می‌کند. کشورهایی نظیر ایران که در مناطق خشک و نیمه‌خشک واقع شدهاند و با بحران آب مواجه هستند، می‌توانند با واردات محصولات آببَر، در مصرف منابع آبی خود صرفه‌جویی کرده و یا منابع آبی خود را در سایر زمینه‌ها مصرف کنند.
کلیدواژه‌ها
)