ترویج و توسعه آبخیزداری
مناطق بافر گیاهی و نقش آن‌ها در آبخیزداری
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
2 استادیار گروه آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و نویسنده مسئول
3 دانشیار گروه آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
4 استادیار گروه آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
چکیده
باتوجه به مشکلات متعدد فعلی در بخش کشاورزی و آلودگی‌های غیر نقطه‌ای، حس اقتصادی کشاورزان آیندهنگر ایجاب می‌کند تا کشاورز به دنبال اقداماتی برای حفظ مواد مغذی و خاک در مزرعه خود باشد. از طرفی سیلاب‌های گل‌آلود و مخرب هر ساله منابع آب و غذا و منافع جوامع بشری را تهدید میکنند. در چنین شرایطی میتوان مناطق بافر را به‌عنوان یک ایده نوین و سازگار با محیط زیست برای کشاورزان و جوامع بشری تلقی کرد. مناطق بافر موجود در حوزه‌های آبخیز کشور نیز دارای آثار و خدمات متنوعی برای جوامع بشری میباشند که در حال حاضر تا حدی برای مدیران کشور ناشناخته باقی مانده است. بافرهای طبیعی موجود در دو شهر گرگان و مینودشت در استان گلستان به‌عنوان نمونه بارز مناطق بافر در ایران، علاوه بر کاهش اثر سیل‌های مخرب، منابع آب این شهرها را نیز از ورود آلودگی‌های غیرنقطه‌ای محافظت میکنند. نتایج این بررسی نشان داد مناطق بافر دو منطقه مورد مطالعه نقش مؤثری در ارتقاء سلامتی بوم‌سازگان این مناطق ایفا میکنند. از طرفی با طراحی و مدلسازی بافرها برای مناطق بحرانی این دو محدوده، میتوان خسارات ناشی از سیل و آلودگی منابع را کاهش و درآمد کشاورزان را نیز افزایش داد. هم‌چنین بر اساس این یافته‌ها، استفاده از مناطق بافر به‌عنوان یک ابزار مهندسی زیستی در حوزه‌های مورد مطالعه مطرح میباشد.
کلیدواژه‌ها
)