نویسندگان

• مهین کله هوئی ¹
• عطااله کاویان ²
• کاکا شاهدی ²
• میلاد سلطانی ³

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، نویسنده مسئول،

² دانشیار گروه مهندسی آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.

³ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.

چکیده

خشکسالی یکی از پدیده­‌های جوی است که آثار سوء آن در بخش­های مختلف محیطی، اقتصادی و اجتماعی بتدریج مشخص و ملموس می‌­گردد و به همین دلیل به آن بلای خزنده هم گفته می­شود. اثرات منفی خشکسالی تابعی است از میزان، مدت و بزرگی خشکی که در بعضی مواقع قادر خواهد بود حیات طبیعت را به خطر می­اندازد و در سطوح ملی تاثیر گذار باشد. در این مطالعه به پهنه‌بندی خشکسالی در پنج سال متوالی جلگه خزر با استفاده از شاخص­های SPI وCZI در محیط Arc GIS برای ایستگا­ه­های سینوپتیک آستارا، اینچه برون، بندرانزلی، بابلسر، رامسر، رشت، قائمشهر، غفارحاجی، گرگان و نوشهر پرداخته شده‌­است. بدین منظور مجموع بارندگی 25 سال (1389-1365) مد نظر قرار گرفته شده است. نتایج شاخص­‌ها نشان می‌­دهد بیش‌ترین ترسالی برای ایستگاه آستارا در سال­ 1379 با شاخصی بترتیب برابر6/2 و22/2 و بیشترین خشکسالی برای ایستگاه­ بابلسر در سال  1389با شاخصی برابر 86/2- و39/2- بوده است. براساس نقشه­‌های خشکسالی پنج ساله، درسال 1369 بیشترین میزان خشکسالی در ناحیه شرقی جلگه خزر بوده و سایر نواحی با میزان کمتری مواجه بوده­اند. در سال 1374 خشکسالی به جلگه مرکزی کشیده شده‌است و در سال 1379 ناحیه شرق و مرکز جلگه شاهد خشکسالی با میزان متفاوتی بوده­است. سال 1384 تمام  قسمت­‌های حاشیه خزر شاهد خشکسالی با میزان مختلفی بوده است و در سال 1389 نیز اکثر جلگه خزر دارای خشکسالی بوده­است و روند خشکسالی از شرق جلگه خزر به سمت غرب جلگه خزر کاهش یافته است.

کلیدواژه‌ها

• ایستگاه سینوپتیک
• پهنه‌بندی
• خشکسالی
• جلگه خزر