ترویج و توسعه آبخیزداری
ارزیابی دانش بهره‌برداران در زمینه عملیات حفاظت از مراتع و عوامل موثر بر آن در شهرستان ماهنشان
نویسندگان
1 کارشناس ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه زنجان، نویسنده مسئول
2 دانشیار گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشگاه زنجان
چکیده
دانش بهره‌بردارن نقش مهمی در بهره‌برداری و حفاظت پایدار از منابع طبیعی دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی دانش بهره‌برداران دامدار در زمینه عملیات حفاظت از مراتع و تحلیل عوامل موثر بر آن بود که به روش توصیفی- همبستگی و از طریق ترکیبی از روش‌های پیمایش و مطالعه موردی انجام شده است. جامعه آماری مورد نظر پژوهش را 1280 بهره‌بردار در مناطق روستایی شهرستان ماهنشان تشکیل می‌دادند که طرحهای مرتعداری در آن‌ها انجام شده بود یا در حال اجرا بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای 204 نفر انتخاب گردیدند. داده‌ها از طریق بررسی اسناد، گروه‌های متمرکز، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته و مصاحبه‌های ساختار یافته از طریق پرسشنامه، جمع‌آوری گردید. یافته‌ها نشان داد، نگرش بهره‌برداران نسبت به اهمیت مراتع مناسب بود و دانش آنان در زمینه اقدامات بیولوژیکی و مدیریت چرای مراتع نسبتاً بالا بود ولی دانش آن‌ها در مورد عملیات مکانیکی در حد کم بود. همچنین، بر اساس تحلیل رگرسیونی گام به گام، 7/35 درصد تغییرات دانش بهرهبردران در مورد اقدامات حفاظت از مراتع بوسیله متغیرهای نگرش نسبت به اهمیت منابع طبیعی، سن، تعداد کندوی زنبور عسل، تعداد دوره‌هایی که فرد شرکت کرده است، روابط با کارشناسان منابع طبیعی و دریافت اطلاعات از برنامه‌های تلویزیونی، تبیین گردید.
کلیدواژه‌ها
)