نویسندگان

• حسین یوسفی ¹
• علی محمدی ²

¹ دانشیار، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران. نویسنده مسئول

² دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی اکوهیدرولوژی، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران.

چکیده

رودخانه‌ها شریان اصلی جابجایی آب در سراسر زمین بوده که می‌تواند در قسمت‌های مختلفی از جمله کشاورزی و آشامیدن استفاده گردد. لذا توجه به مقدار و کیفیت آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی این دو بعد یعنی کیفیت و کمیت یکی از مهم‌ترین رودخانه‌های شمال غرب کشور انجام شده است. بدین منظور از آمار 20ساله دبی و ویژگی‌های هیدروشیمیایی ایستگاه بدوی رودخانه قره‌سو اردبیل استفاده شد. در پژوهش حاضر ابتدا ویژگی‌های کمی رودخانه از جمله آورد سالانه رودخانه، حداکثر دبی سالانه و خشکسالی هیدرولوژیکی آن مورد بررسی قرار گرفت و در قسمت بعد مطالعه کیفی رودخانه از جمله غلظت مواد محلول در آب و ارتباط بعضی پارامترهای آن با دبی آنالیز شد. نتایج حاصل نشان داد میانگین دبی سالانه 1020 لیتر برثانیه بوده و از سال 1372 به بعد دبی ماهانه حتی از مقدار متوسط دبی کم‌تر شده است. آورد سالانه رودخانه 1/32 مترمکعب محاسبه شده که با توجه به دبی، عدد قابل توجهی است. در بررسی خشکسالی هیدرولوژیکی مشخص شد از سال 1372 به بعد وقوع خشکسالی در این رودخانه اتفاق افتاده است. در قسمت مطالعه کیفی، همبستگی سه پارامتر (TDS، EC و SAR) با دبی رودخانه بررسی شد و نتیجه حاصل نشان داد بالاترین همبستگی با ضریب تبیین 69/0 بین EC و دبی بود و در نتیجه برای حفظ کیفیت رودخانه، باید تدابیری در نظر گرفت تا فعالیت‌های انسانی که به نحوی باعث کاهش دبی جریان می‌شود، انجام نگردد.

کلیدواژه‌ها

• خشکسالی هیدرولوژیکی
• کمیت رودخانه
• هیدروشیمیایی
• قره‌سو