ترویج و توسعه آبخیزداری
روند تغییرات رواناب و کیفیت آب سطحی در رودخانه گرگانرود
نویسندگان
1 دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری،دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
2 مربی گروه آمار،دانشکده علوم پایه، دانشگاه گنبد کاووس
3 استادیار گروه مرتع و آبخیرداری،دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس و نویسنده مسئول،
چکیده
با توجه به اهمیت ارزیابی پارامترهای هیدرولوژیکی از جمله کیفیت آب و جریان رودخانه و یافتن تغییرات آن‌ها در دوره زمانی بلند مدت، توجه به روش‌های ارزیابی روند های آماری بیشتر شده است. در این تحقیق روند شش سری زمانی سالانه از متغیر‌های مهم کیفیت آب و دبی در 7 ایستگاه منتخب حوزه آبخیز گرگانرود از سال 1350 تا 1388 با استفاده از 4 روش غیرپارامتری اسپیرمن ، من -کندال، تخمین‌گر شیب سن و هوجز- لهمن و به طور مقایسه‌ای بررسی گردید. نتایج نشان داد که به غیر از آزمون هوجز-لهمن که هیچ روندی را نشان نداد بقیه روش‌ها داری نتایج تقریبا مشابهی بودند. نتایج کلی این روش‌ها را می‌توان به‌طور مختصر به شرح ذیل بیان کرد: (1) غلظت HCO3 درایستگاههای تنگراه، تمر، گالیکش و لزوره کاهش نشان داد، اما در مکان‌های نمونه‌برداری دیگر روندی مشاهده نشد، (2) روند افزایشی (با شیب مثبت) معنی‌داری در‌مورد SO4 در ایستگاه رامیان مشاهده شد، (3) مجموع مواد محلول مطابق آزمون اسپیرمن در ایستگاه تمر روند افزایشی در گالیکش روند کاهشی داشته است؛ اما براساس آزمون‌های من-کندال و سن روند در سه ایستگاه تخمین زده شد که مسیر روند در ایستگاه های تمر و گالیکش مشابه با آزمون اسپیرمن و در ایستگاه رامیان روند افزایشی مشاهده شد، (4) غلظت‌های SAR] در سه ایستگاه تمر، گالیکش و تقی آباد افزایش یافته اما درایستگاههای دیگر هیچ تغییر معنی‌داری یافت نشده است، (5) نقاط تغییر معنی‌دار برای سختی کل آب در ایستگاه های تنگراه و گالیکش با شیب مثبت مشخص شد، (6) روندی با کاهش شیب معنی‌دار در رابطه با داده‌های سری‌های زمانی دبی در دو ایستگاه تمر و رامیان یافت شد، اما در مکان‌های نمونه‌برداری دیگر روندی مشاهده نشد. براساس تجزیه و تحلیل‌ها، روند معنی‌داری مربوط به متغیر‌های کیفیت آب به‌خصوص در قسمت شرقی حوضه مشاهده شد.
کلیدواژه‌ها
)