ترویج و توسعه آبخیزداری
پیامدهای تبدیل جنگل‌های زاگرس به دیمزار بر کیفیت خاک در حوزه مرک استان کرمانشاه
نویسندگان
1 دانشیار، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و
2 استادیار پژوهشی بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه
3 استادیار پژوهشی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور
4 استادیار پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی
چکیده
جنگل‌های زاگرس با تخریب گستردهای مواجهاند که پیامدهای زیست محیطی آن زندگی را بطور جدی تهدید مینماید. هدف از این تحقیق بررسی تاثیرات تبدیل جنگل به دیمزار برکیفیت خاک بود که در روستای گزاف علیا در سرشاخه بالادست حوزه مرک در استان کرمانشاه انجام شد. محدوده جنگل و دیمزار از نظر شرایط توپوگرافی، زمینشناسی و پروفیل خاک یکسان بودند. تعداد 35 نمونه خاک سطحی برداشت و مورد آزمایشات فیزیکی و شیمیایی قرار گرفت. نتایج این پژوهش از طریق مقایسه میانگینها نشان داد که نسبت ذرات خاک (رس، سیلت و شن) هر دو کاربری با هم اختلاف معنیداری نداشتند، اما وزن مخصوص ظاهری خاک جنگل و دیمزار به ترتیب 26/1 و 32/1 و پایداری خاکدانهها در جنگل و دیمزار به ترتیب 62/63 و 65/52 درصد بدست آمد که بیانگر اختلاف معنیداری (%p<0.05) برای این دو ویژگی مهم فیزیکی بود. متوسط اسیدیته خاک، آهک کل و هدایت الکتریکی هر دو کاربری با هم اختلاف معنیداری نداشتند، اما کربن آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی جنگل بطور معنیداری بیش از دیمزار بدست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که تغییر کاربری اراضی، بویژه تبدیل جنگل به دیمزار و متعاقبا شخم نامناسب منجر به کاهش شدید ویژگی‌های کلیدی فیزیکی و شیمیایی خاک و افزایش فرسایشپذیری آن می‌شود که پیامدهای بعدی آن نگران کننده خواهد بود.
کلیدواژه‌ها
)