ارزیابی کارایی ضریب برفی چاندرا در حوزه‌های آبخیز کوهستانی (استان چهارمحال و بختیاری)

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه اردکان

2 استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان

چکیده

ضریب برفی، نسبت ریزش‌های جوی به صورت برف به کل ریزش‌ها در فاصله زمانی معین می‌­باشد. معمولاً کمبود  ایستگاه‌­های برف‌سنجی و یا صعب العبور بودن ایستگاه­‌ها در مناطق کوهستانی باعث شده که آمار مناسب و کافی از پارامتر‌های برف در دسترس نبوده و کاربرد مدل­‌ها و روش‌­های تجربی اجتناب ناپذیر باشد. مدل چاندرا پارامتر ضریب برفی را با کمک مؤلفه‌­های اصلی دما محاسبه می­کند. استان چهارمحال و بختیاری به عنوان یک منطقه برفگیر، کانون مناسبی جهت اعتبارسنجی این مدل می­‌باشد. در این تحقیق ضریب برفی به روش واقعی و مدل چاندرا برای ماه‌­های دارای بارش برف و همین­طور متوسط سالانه، برای 11 ایستگاه سینوپتیک استان در دوره آماری 5 ساله (1386 تا 1390) محاسبه و دقت مدل با استفاده از میانگین مربعات خطا و متوسط انحرافات خطا مورد ارزیابی قرار گرفت. مدل فوق برای دمای مخصوص بارش برف در بازه 2/1 تا 5/2 در هر ایستگاه محاسبه شد و با ارزیابی مدل­‌ها بهترین ضریب دمایی برای هر ایستگاه نیز تعیین گردید. کمترین ضریب مربوط به ایستگاه­‌های شهرکرد، پل زمانخان و دزک (2/1) و بیشترین آن مربوط به ایستگاه آورگان می‌­باشد. نتایج حاصل نشان  می­دهد که مدل چاندرا می­تواند بر اساس ضریب تجربی دمای مخصوص بارش برف که خاص هر منطقه و ایستگاه می­باشد، متوسط ضریب برفی را با دقت بالایی برآورد نماید.

کلیدواژه‌ها