ترویج و توسعه آبخیزداری
تحلیل مفاهیم حاکم بر فرآیندهای فرسایش آبی، تولید و انتقال رسوب در حوزه‌های آبخیز
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری دانشگاه تربیت مدرس
2 استاد گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
رسوب، مجموعه‌ای از ذرات شن، سیلت و رس حاصل از فرسایش است که پس از طی مراحل انتقال در پایین‌دست آبخیزها و آبراهه‌ها ته‌نشین می‌شود. رسوبات محدوده‌ی وسیعی از قطر ذرات انتقالی را به‌خود اختصاص می‌دهند. اما به‌دلیل ارتباط تنگاتنگ رسوبات معلق با انتقال و پخش مواد مغذی خاک، ردیاب‌ها، فلزات سنگین و سایر آلودگی‌های مرتبط با رسوب ورودی به سامانهی آبراه‌های، این بخش از رسوبات مورد توجه جدی قرار گرفته است. از طرفی درک فرآیندهای حاکم بر انتقال رسوبات معلق در یک آبخیز و فهم صحیح از مفاهیم مهمی چون حرکت، حرکت مجدد، تحویل رسوب، رسوب ذخیره، ترسیب، بازتوزیع رسوب، آبشار رسوبی و بیلان رسوب منجر به مدیریت و مهار رسوب و منابع آلوده کنندهی رسوبی و مشکلات ناشی از آن‌ها خواهد شد. در این مقاله سعی شده است با ایجاد درکی یکسان از این مفاهیم و بیان اهمیت این فرآیندها، لزوم کاربرد مهم مفاهیم مزبور در شبیه‌سازی جامع رفتار آبخیزها و طبعاً مدیریت رسوب مورد تاکید قرار گیرد.
کلیدواژه‌ها
)