چکیده
روشهای مختلف اندازهگیری رواناب و فرسایش ممکن است منجر به نتایج گوناگونی شوند که لزوماً وابسته به اثرات خاص متغیر مورد مطالعه بر فرسایش نیست. اگرچه مطالعه رواناب، فرسایش و رسوب روی خاک آمادهسازی شده در کرتهای آزمایشگاهی به‌دلیل داشتن مزایای زیاد اجتنابناپذیر است، اما دستخوردگی و انتقال خاک و آمادهسازی کرتهای آزمایشگاهی از اعتبار نتایج اینگونه پژوهشها میکاهد. تمام روشهای آمادهسازی خاک جهت انجام پژوهشهای آزمایشگاهی یک هدف اساسی دارند و آن اینکه نمونه خاک آماده شده تا حد امکان همگن باشند. تغییرات ایجاد شده در خاک حین جمع‌آوری، حمل و مراحل مختلف آمادهسازی آن شامل هواخشک کردن، الک کردن و به‌ویژه اثر رطوبت خاک در طول این فرآیند و در نهایت افزایش وزن مخصوص ظاهری سطح خاک ممکن است بر نتایج رواناب و فرسایش اثرگذار باشند. بر همین اساس، مطالعه‌ای موردی بهمنظور مقایسه رواناب سطحی، غلظت رسوب و هدررفت خاک از کرتهای صحرایی با خاک دست‌خورده (آمادهسازی شده برای کرتهای آزمایشگاهی فرسایش) و دست‌نخورده (خاک طبیعی) انجام شد. نتایج نشان داد که اثر دستخوردگی خاک بر تمامی متغیرهای زمان شروع، حجم و ضریب رواناب، غلظت رسوب و هدررفت خاک معنیدار (01/0≥p) بود. متغیرهای زمان شروع، حجم و ضریب رواناب، غلظت رسوب و هدررفت خاک به‌ترتیب 29/2، 45/3، 79/2، 83/2 و 50/11 برابر در اثر دستخوردگی خاک افزایش یافتند.
کلیدواژه‌ها
)