ترویج و توسعه آبخیزداری
امکان برآورد فرسایش متوسط سالانه درازمدت مبتنی بر اندازهگیری فرسایش حاصل از چند رخداد بارندگی
نویسنده
دانشیار پژوهشی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، و نویسنده مسئول،
چکیده
با اندازهگیری تغییرات زمانی مقادیر رسوب خارج شده از انتهای کرت‌های فرسایش تحت شرایط بارانهای طبیعی و شبیه‌سازی، اطلاعات با ارزشی تولید می‌شود. یکی از مهمترین استفاده این داده‌ها، برآورد نرخ تلفات خاک در شرایط خاص مورد مطالعه است. برای رسیدن به یک میانگین قابل اعتماد از نرخ فرسایش در شرایط طبیعی، جمع‌آوری داده‌های طولانی‌مدت ضرورت دارد که خود نیازمند صرف وقت و سرمایه زیادی است. در این مقاله، نقش رویدادهای حداکثر در تلفات خاک کرت و تولید رسوب حوضه‌ها با ذکر مثال‌های متعدد از مناطق مختلف جهان و ایران تشریح شده است. بر اساس منابع مرور شده، دو رویکرد مختلف برای رسیدن به برآورد قابل اعتمادی از فرسایش متوسط سالانه با اندازهگیری محدود وجود دارد. در رویکرد اول که تکیه بر بزرگترین رویدادهای فرسایش و تولید رسوب است ملاحظه شد که در اکثر مناطق جهان مجموع چند رویداد حداکثر، سهمی در حدود 50 درصد در تلفات خاک یا حمل رسوب دارند. در رویکرد دوم که بر احتمال وقوع رویدادها اتکا دارد، دو راهبرد استفاده از روش‌های نمونهگیری آماری در برداشت نمونه و اندازهگیری رویدادهای با دوره بازگشت معین بالا تشریح شدهاند.
کلیدواژه‌ها
)