نویسندگان
1 استاد گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس
2 دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابعطبیعی استان مرکزی
3 دانشیار، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
چکیده
گسترش تخریب اراضی یکی از معضلات کنونی جوامع بشری است. بهنحویکه اراضی تخریب یافته 23 درصد از خشکیهای کره زمین را شامل شده و سالانه 5 تا 10 میلیون هکتار به وسعت آن اضافه میشود. حال آنکه با توجه به روند روبهرشد جمعیت و تأمین نیازهای آن و همچنین توسعه اقتصادی، بهرهبرداری غیرعلمی و غیرمنطقی از منابع اجتنابناپذیر است. از سوی دیگر برنامههای مدیریتی ناپایدار بر شدت تخریب میافزاید. لذا اتخاذ شیوههای مدیریتی مناسب بهمنظور کاهش تخریب و حفظ منابع آب، خاک و پوشش گیاهی، بهبود شرایط بهرهبرداری و توسعه اقتصادی ضروری است. در همین راستا مدیریت سازگار بهعنوان یک رویکرد نظاممند از طریق کاهش ابهامات و عدم قطعیتها و همگرایی بیشتر بین دستاندرکاران و بهرهبرداران از منابع، امکان مدیریت بهینه منابعطبیعی و کاهش تخریب را فراهم میسازد. همچنین استراتژی بیلان صفر در تخریب زمین (ZNLD) نیز رویکرد جدیدی است که ضمن حفظ شرایط توسعه، بر مدیریت پایدار زمین، ممانعت از تخریب اراضی در آینده، احیاء اراضی تخریب شده، توجه بیشتر به نقش و نیازهای بهرهبرداران و در نهایت تلاش در بهبود خدمات زیستبوم تأکید داشته و مانع افزایش تخریب زمین میشود.
کلیدواژهها