ترویج و توسعه آبخیزداری
تعیین عرصه‌های مناسب پخش سیلاب با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری و سامانه اطلاعات جغرافیایی در حوضه فریمانه، شهرستان جغتای
نویسندگان
1 کارشناس ارشد آبخیزداری، گروه مهندسی طبیعت و گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربت حیدریه.
2 استادیار گروه مهندسی طبیعت و گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربت حیدریه
3 استادیار گروه مهندسی کامپیوتر، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه تربت حیدریه
چکیده
در مناطق خشک و نیمه‌خشک که ریزش‌های جوی ناچیز و پراکنش نامناسب می‌باشد، یکی از روش‌های استفاده از سیلاب، گسترش آن در عرصه‌های مستعد است. هدف این پژوهش یافتن بهترین مکان برای پخش سیلاب با استفاده از GIS و روش‌های تصمیم‌گیری در حوضه فریمانه است. به این منظور از عوامل شیب، توپوگرافی (طبقات ارتفاعی)، زمین‌شناسی، نوع کاربری اراضی، نفوذپذیری خاک، ژئومورفولوژی، سازندهای زمین‌شناسی، پوشش گیاهی و خاک استفاده گردید. جهت وزن‌دهی متغیرهای کمی، منطق فازی با تابع عضویت ذوزنقه‌ای و مثلثی و برای متغیرهای کیفی، منطق فازی با تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. مناطق مستعد پخش سیلاب با استفاده از GIS و مفاهیم تلفیق لایه‌ها از روش‌های منطق فازی، منطق بولین و شاخص هم‌پوشانی ارائه شد. برای تعیین و اولویت‌بندی مناطق مستعد، عملگرهای بولینAND و OR، فازی AND، OR، حاصل ضرب، حاصل جمع، گامای فازی از 1/0 تا 9/0 و ارزیابی چند معیاره بکار رفت. با تطبیق نتایج به‌دست آمده با داده‌های مشاهده‌ای نتیجه شد که روش‌های فازی AND، ارزیابی چند معیاره و گامای 8/0 و 9/0 فازی بیش‌ترین تطابق را با داده‌های مشاهده‌ای داشتند و از بین این روش‌ها، روش ارزیابی چند متغیره مناسبتر تشخیص داده شد. از بین پارامترها نیز، شیب، پوشش گیاهی و نفوذپذیری، بیش‌ترین وزن را به خود اختصاص دادند.
کلیدواژه‌ها
)