توصیف ویژگی‌‏های سیلاب در حوزه‏‌های آبخیز ساحلی مازندران (مطالعه موردی: حوضه سراج‌محله)

نویسندگان

1 معاونت فنی و آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران- ساری، سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری، ایران.

2 دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مازندران، ایران.

3 استادیار بخش حفاظت خاک و آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری،

چکیده

جریان‏‌های سیلابی در حوضه‌‏های ساحلی دامنه شمالی البرز که غالباً جنگلی هستند، برخلاف تصور خسارت‌‏زا است. در این پژوهش به‌ بررسی میدانی ویژگی‌های سیلاب در این نوع حوضه‌‏ها با تمرکز بر روی حوزه آبخیز سراج‏ محله شهرستان گلوگاه و علل و پیامدهای این رخ‌داد پرداخته شده است. نتایج مطالعه نشان می‏‌دهد که رخ‌داد سیلاب در این حوضه نوعی سیلاب واریزه‏ای متشکل از جریان سیلاب به همراه رسوبات درشت‏‌دانه، گل‌ولای و سرشاخه‏‌های درختان است. فرسایش‌‏پذیری بالای سازندهای زمین‌شناسی، توپوگرافی شدید و زمان تمرکز کم جریان‏‌های سیلابی وقوع سیلاب‌های واریزه‌ای را در شرایط بارش‌های شدید این حوضه موجب می‏‌شود. هم‌چنین بررسی نقاط آسیب‌پذیر در برابر این رخ‌داد نشان می‌‏دهد که احداث راه‌‏های ارتباطی و سازه‌های تقاطعی آبراهه‌ها بدون توجه به رژیم جریان‏‌های سیلابی واریزه‏ای و ویژگی‏‌های ژئومرفیک آبخیز مشرف بر آن‌ها به تشدید خسارت‏های ناشی از این رخ‌دادها انجامیده است.

کلیدواژه‌ها