ترویج و توسعه آبخیزداری
جانمایی آبگیرهای جانبی به منظور کنترل رسوب ورودی
نویسندگان
1 استادیار سازه های آبی، عضو هیات علمی گروه مهندسی آب، دانشگاه بیرجند.
2 مربی گروه کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. دانشجوی دکترا علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
3 استادیار گروه کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
چکیده
الگوی جریان‌های انحرافی کاملاً سهبُعدی و غیریکنواخت می‌باشد. انحراف جریان یا بهصورت طبیعی (مانند رودخانههای شریانی) یا بهصورت مصنوعی (مانند آبگیرهای جانبی) اتفاق میافتد. مطابق تحقیقات انجامشده، موقعیت آبگیری روی میزان آبگیری و ورود رسوبات به داخل کانال انحرافی مؤثر است. آبگیر جانبی همراه با کانال انحرافی یکی از روش‌های آبگیری از رودخانه است. با توجه به اینکه بیشتر رودخانه‌ها در طبیعت به حالت پیچانرودی هستند؛ بنابراین تعیین موقعیت و زاویه آبگیری از اهمیت زیادی برخوردار است. از آنجا که هدف اصلی آبگیرهای جانبی تسهیل انتقال آبِ بدون رسوب بوده و اکثر رودخانه‌ها در بیشترین مسیر خود دارای پیچ وخم می‌باشند، بنابراین ضرورت تحقیقات بیشتر در زمینه انتخاب موقعیت و زاویه آبگیرهای جانبی در مسیرهای قوسی شکل لازم به نظر میرسد. نتایج نشان داد که پارامترهای مؤثر در انحراف رسوب شامل موارد زیر می‌باشد: نسبت دبی، شرایط جریان (عدد فرود)، بار رسوبی (بار بستر و بار معلق)، موقعیت آبگیر (در قوس کانال)، زاویه انحراف، آستانه ورودی و صفحات مستغرق که محققان تأثیر برخی از آن‌ها را در انتخاب بهترین موقعیت آبگیر بررسی نمودند.
کلیدواژه‌ها
)